-
Brak zgodności czasów16.11.201816.11.2018Proszę o poradę dotyczącą użycia czasu w zdaniach złożonych podrzędnie. Spotykam się często z brakiem konsekwencji. W zdaniu nadrzędnym zastosowany zostaje czas przeszły, ale w podrzędnym – teraźniejszy, choć logika każe zachować konsekwencję.
-
Żeśmy przyszli wziąść!18.03.200818.03.2008Szanowni Eksperci!
Jedną z tendencji każdego języka, także przecież polskiego, jest ekonomia i upraszczanie. Czemu w takim razie tak popularne są błędne formy typu: żeśmy przyszli (dwa wyrazy, cztery sylaby zamiast trzech w przyszliśmy) albo wziąść (z trudną do wymówieni zbitką ść zamiast wziąć)?
Łączę ukłony -
Imiesłowowy równoważnik zdania a czynność przyszła14.09.201714.09.2017W NSPP znajduje się następująca zasada:
Równoważnik i zdanie główne muszą wyrażać pewne relacje czasowe, których rodzaj zależy od typu użytego imiesłowu. Imiesłów przysłówkowy współczesny (-ąc) wskazuje zawsze czynność równoczesną z czynnością (przeszłą lub teraźniejszą) zdania głównego.
Czy w związku z tym poniższe zdania są niepoprawne?
O wiele lepiej zrobimy (czynność przyszła), nie rozmawiając o tym przy gościach.
Poczekam, aż drżąc z zimna, wyjdzie ze swojej kryjówki.
-
Ktokolwiek by przyszedł… 30.11.201630.11.2016Szanowni Państwo,
mam wątpliwość w związku ze zdaniem Ktokolwiek by tam nie przyszedł, był witany z radością. Czy jest ono poprawne i czy takiej samej treści nie niesie zdanie Ktokolwiek by tam przyszedł, był witany z radością?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
protetyczne że27.12.201227.12.2012Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):
Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?
Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:
Kiedyżeście przyszli nad morze?
Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?
Prawidłowe jest przecież inne zdanie:
Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?
-
trudne grupy liczebnikowe7.01.20147.01.2014Dzień dobry,
jak powinno brzmieć poprawnie sformułowane zdanie: „Zatrudnionych(-e) było(-y) 13 464 osoby (osób)”? Będę wdzięczny za odpowiedź, od pewnego czasu dręczy mnie ta kwestia i z niewiedzy oraz lęku przeformułowuję całe zdania.
Dziękuję i pozdrawiam,
Hubert Korczyc
-
robił/robiła
23.01.202423.01.2024Szanowni Państwo,
skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
-
Dawny imiesłów
6.02.2022W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.
-
można było, można będzie – można jest?21.05.201521.05.2015Szanowni Państwo,
pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
Z pozdrowieniami
KG -
Będę pisał czy będę pisać? 14.11.201614.11.2016Która forma jest poprawna: będę pisać czy będę pisał?